ΟΙ ΤΡΟΥΛΛΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ
Στο πολύ σημαντικό συγγραφικό έργο του ΝεοκλήΓ.Κυριαζή βρίσκουμε πληροφορίες που απαντούν στα συχνά ερωτήματα που κάνουμε ή ακούμε σχετικά με την ιστορία. Για παράδειγμα, στις «ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ, Η πόλις της Λάρνακος υπό το φως Ιστορικών εγγράφων», ( 1929), διαβάζουμε στο κεφάλαιο για τον ναό του Αγίου Λαζάρου.
«Οι θόλοι, οι οποίοι εστηρίζοντο επί γείσων, κατερρίφθησαν υπό των Τούρκων κατά το έτος 1828.
Τρείς φέρονται οι λόγοι δια την κατάρριψιν τούτων.
Α. Κατά τον Χ.Ι.Παπαϊωάννου ( Ο Άγιος Λάζαρος σελ.30) κατεκρημνίσθησαν το 1750 επί Μακαρίου, διότι το κτίριον εκινδύνευεν εκ του βάρους των θόλων. Εις τον αυτόν λόγον αποδίδει και την ύπαρξιν της προς Ν.στοάς. Μετά ένα όμως αιώνα ανεγείρετο το κωδωνοστάσιον, χωρίς φόβον βλάβης της εκκλησίας κατά τους μαστόρους, ως απέδειξεν και του χρόνου η πάροδος.
Β. Μέχρι το 1857 ο ναός εστερείτο κωδωνοστασίου. Κατά σωζομένην παράδοσιν, σημαίνων τούρκος εισπλέων προ του έτους τούτου εις τον λιμένα Λάρνακος εκλαβών του θόλους τούτους ως ανήκοντας εις τουρκικόν τέμενος προσηυχήθη, κατιδών όμως την πλάνην του διέταξε την κατεδάφισίν των θόλων.
Γ. Κατά τον C.Enlart, αγνοούμεν πόθεν αντλούντα τούτο, κατερρίφθησαν το 1828. Σώζεται η παράδοσις ότι πλούσιοι οικογένειαι της Λάρνακος έκαμαν τάξιμον να ανεγείρωσι δι’εξόδων των τους θόλους. Το τάξιμον βέβαια δεν θα εγίνετο αν οι θόλοι κατερρίφθησαν οικειοθελώς και χάριν του Ναού. Ευλογώτερον φαίνεται το τάξιμον δια την κατεδάφισιν των θόλων υπό των Τούρκων δι’αντεκδίκησιν δια την ελληνικήν επανάστασιν, είτε και διότι εκ τούτων ηπατήθη ο σημαίνων τούρκος.»
ΛΟΥΗΣ ΠΕΡΕΝΤΟΣ
