Τα σαπωνοποιεία Λάρνακας
«Κατ’ επιστολήν του Κύπρου Παναρέτου ( Ιουλ.1938) υπήρχεν εν Λ/σία σαπωνοποιείον του Γρηγορίου Σιναίτη. Και εν Λάρνακι, υπό τινος Ελληνος πρόσφυγος, ιδρύθη τοιούτο (1820), λειτουργήσαν μίαν περίπου δεκαετίαν. Αλλά και κατά το 1859 είχε λειτουργήση μέγα σαπωνοποιείον εν Λ/κι του Ηλία Κίρζη, εις κατοικίαν του, κοινώς Μούκκα, σήμερον Δημ. Αγορά, υπό την διεύθυνσιν ειδικού εκ Τριπόλεως Συρίας, βοηθουμένου υπό δύο εμπείρων εργατών, δεκαετίαν περίπου εργασθέν, μέχρι του 1877».
(Ν.Γ.Κυριαζή, «Κοινωνική δράσις της πόλεως Σκάλα-Λάρνακα», 1947.)
“Εξάλλου, το 1914, οι λαρνακείς έμποροι Αδελφοί Ρήγα, ίδρυσαν στη Λάρνακα μεγάλο σαπωνοποιείο για την παραγωγή σαπουνιού “αρίστης ποιότητος”. Όπως αναφερόταν σε εφημερίδα της εποχής, “δια της ιδρύσεως του εργοστασίου τούτου θα δοθή εργασία εις πολλάς εργατικάς χείρας και θα δημιουργηθή ένας σημαντικός πόρος ζωής εις τους ελαιοπαραγωγούς μας δια της καταναλώσεως ελαίου και ελαιοπυρήνος…”. Αξίζει να σημειωθεί ότι έως τότε το χρησιμοποιούμενο σαπούνι ήταν Eλληνικό ή Tριπόλεως.
Λίγο αργότερα λειτούργησαν στη Λάρνακα και άλλα σαπωνοποιεία. Σε κατάλογο επαγγελματιών της πόλης, του 1930, καταγράφονται τα σαπωνοποιεία Boyadzian, “Ερμής” Σταύρου Πεγιάζη (με την πρόσθετη πληροφορία ότι είχε βραβευθεί με “Μετάλλιον Α΄ Παγκυπρίου Βιομηχανικής Εκθέσεως”), και Μ. Σβεκ.
Είκοσι χρόνια αργότερα, σε ανάλογο κατάλογο περιλαμβάνονται τα σαπωνοποιεία Αζιριάν, Πεγιάζη, Πογιατζιάν και Γεωργιάδη, Πίνδος, Β. Κ. Σεραφείμ και Υιού, Γιακούπ Σιαμούν, “Σβεζ”, και “Κύκνος [Swan]”.
( WORDPRESS.LARNAKA, Φοίβος Σταυρίδης.)
Οι φωτογραφίες που αναρτούμε είναι από τα αρχεια της οικογένειας Boyadzian και Σεραφείμ.
Λούης Περεντός
