ΕΥΡΥΒΙΑΔΕΙΟΝ ΠΑΡΘΕΝΑΓΩΓΕΙΟ
Η Λάρνακα ευτύχησε να έχει αρκετούς δωρητές οι οποίοι με την ευαισθησία, τη φιλοπατρία και το όραμά τους για μια μορφωμένη νεολαία, βοήθησαν γενναιόδωρα να ανεγερθούν σχολικά κτίρια που άφησαν στη σφραγίδα τους στην ιστορία της πόλης.
‘Ένας από αυτούς ήταν ο Ευρυβιάδης Αντωνιάδης (1857-1909) , πετυχημένος έμπορας στην Αλεξάνδρεια, γνωρίζοντας τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε η Λάρνακα σε θέματα σχολικών κτηρίων και τον κίνδυνο να κλείσει το ‘Αποστολίδειον’ λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων, ανακοίνωσε το 1903 δωρεάν ύψους 600 λιρών για την ανέγερση παρθεναγωγείου. Αμέσως μετά άρχισε η ανοικοδόμηση του κτηρίου, του οποίου η τελική δαπάνη ανήλθε στις 1.600 λίρες και το 1906 (26 Μαρτίου/8 Απριλίου) τελέσθησαν τα εγκαίνια του νέου Ευρυβιαδείου Παρθεναγωγείου.
Στην τελετή, που ήταν άκρως συγκινητική, ο δωρητής παρέδωσε το κλειδί της Σχολής στο Μητροπολίτη Κιτίου Κύριλλο (1845-1916). Στην τελετή παρέστησαν ο Μητροπολίτης Κιτίου Κύριλλος, ο Πρόξενος της Ελλαδας Ι.Καλούστης, ο Δήμαρχος Νικόλαος Ρώσσος (1839-1920), βουλευτές και αρκετός κόσμος. Μετά τον πανηγυρικό λόγο του Ευάγγελου Χατζηιωάννου (1870-1944), ο Ευρυβιάδης Αντωνιάδης στην ομιλία του εξέφρασε την ευχαρίστηση που τον αξίωσε ο Θεός να φανεί ωφέλιμος στην Πατρίδα του και να βοηθήσει με τον τρόπο του ώστε από το Σχολείο να ‘εξέρχονται αι κόραι μορφωμέναι δια να γίνουν καλαί μητέρες και φρόνιμοι οικοκυραί’. Για τη δωρεά του τιμήθηκε από την Ελληνική Κυβέρνηση με τον ‘Αργυρούν Σταυρόν των Ιπποτών του Βασιλικού Τάγματος του Σωτήρος’.
Το σχολείο αποτελούσε πραγματικό στολίδι για την πόλη και γαλούχησε χιλιάδες Λαρνακείς.
Το 1929 στο χώρο αυτό λειτούργησαν οι τρεις πρώτες τάξεις θυλέων του Παγκυπρίου Λυκείου Λάρνακας, που αργότερα στεγάστηκε σε κτήριο που ανήκε στο Δημήτρη Κουτουμάνο (1890-1983), για χρόνια Λυκειάρχη του Π.Ε.Λ.Λ.
Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου οι Βρετανικές Δυνάμεις το χρησιμοποίησαν σαν αποθήκη τροφίμων. Αξιόλογη ήταν η προσφορά της διευθύντριας του Ευρυβιαδείου Παρασκευής Ιωάννου.
Από το 1906 μέχρι το 1968 το Ευρυβιάδειο λειτούργησε σαν Παρθεναγωγείο, το 1968 έγινε μικτό και μετονομάσθηκε σε ‘Ευρυβιάδειο Αστική’ και το 1969 κατεδαφίσθηκε για να ανεγερθεί μοντέρνο κτίριο για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες σε σχολεία. Η ενέργεια αυτή προκάλεσε έντονες διαμαρτυρίες και ανταλλαγή κατηγοριών για τις ευθύνες των αρμοδίων. Η Σχολική εφορεία υπεραμύνθηκε της άποψης ότι δεν ήταν δική της ευθύνη, αλλά προυπήρξε γνωμάτευση και απόφαση του Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας καθώς και του Υπουργείου Συγκοινωνιών σχετικά με την επικινδυνότητα του Ευρυβιαδείου.
Μια, όμως, είναι η πραγματικότητα. Το κτήριο αυτό, με τα κλασσικά αγάλματα που στόλιζαν το αέτωμά του ( μόνο μέρος του ενός διασώθηκε ) ήταν σημείο αναφοράς τόσο για τους απόφοιτούς του όσο και για ολόκληρο τον κόσμο της Λάρνακας. Σε όλες τις φωτογραφίες των παρελάσεων που πάντοτε περνούσαν μπροστά από το κτήριο, όπου στηνόταν και η εξέδρα των επισήμων, δεσπόζει η φιγούρα του Ευρυβιαδείου.
Ευχαριστούμε τις πηγές των πληροφοριών και των φωτογραφιών ( Νίτσα και Κόκος Θεμιστοκλέους, Λώρα Ιακωβίδου, Έλενα Βαρλαάμ-Μιχαηλίδου, Δημοτικό Σχολείο Καλογερά και Ιστορικό Αρχείο Δήμου Λάρνακας).
Λούης Περεντός
