Η επεξεργασία του φαιοχώματος ( Τέρρα Όμπρα)
Στα παλιά χρόνια υπήρχαν τρεις εταιρίες που ασχολούνταν με την τέρρα όμπρα . Η εξόρυξη και η επεξεργασία του φαιοχώματος ( Terra d’ombra) ήταν μια επίπονη και χρονοβόρα επιχείρηση.
Η μια εταιρία ανήκε στην οικογένεια Πιερίδη ( Z.D.Pierides Umber). Το εργοστάσιο και η μικρή αποβάθρα βρίσκονταν πίσω από τα γραφεία τους στη λεωφόρο Μακαρίου Γ’, στη Λάρνακα.
Η δεύτερη ανήκε στην οικογένεια Μαντοβάνη ( A.L.Mantovani & Sons). Οι εγκαταστάσεις τους ήταν στην Παμπούλα, απέναντι από το Αρχαίο Κίτιον. Είχαν δυο καμίνια και αποθήκες.
Η Τρίτη ανήκε στην οικογένεια Δημητρίου ( Cyprus Industrial Co. Ltd, CUICO). Οι εγκαταστάσεις τους ήταν στη λεωφόρο Μακαρίου Γ’, Λάρνακα, εκεί που λειτουργτεί τώρα ο χώρος στάθμευσης ΟΡΦΑΝΙΔΗ.
Σε κάποια φάση οι τρείς εταιρίες συνεργάστηκαν με την UMBER CORPORATION LTD.
Σήμερα, οι διεργασίες όλες γίνονται στους Τρούλλους, στις εγκαταστάσεις της εταιρείας UNITED UMBER INDUSTRIES.
Είναι εντυπωσιακό να παρακολουθείς την εξέλιξη της βιομηχανίας αυτής, ιδιαίτερα μέσα από τις παλιές φωτογραφίες που διέσωσε η οικογένεια Μαντοβάνη. Σήμερα στο εργοστάσιο στους Τρούλλους υπάρχουν σκόρπια κατάλοιπα μηχανημάτων, εξαρτημάτων ή εργαλίων από τα παλιά χρόνια.
Ευχαριστώ την Ευγενία Αστζιάν για την παραχώρηση φωτογραφιών, τον Δρ. Ευάγγελο Γεωργίου της εταιρίας που διαχειρίζεται σήμερα την επιχείρηση καθώς και τον Δημήτρη Νεοφύτου ( Τσιπίτα) από τους Τρούλλους για τις πληροφορίες που μου έδωσε. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στον Λουκή Θεοδούλου από την Αραδίππου, ο οποίος εργάζεται στη δουλειά αυτή από το 1953.
Επειδή μερικές πληροφορίες για τα ονόματα των ατόμων που φαίνονται στις φωτογραφίες συγκρούονται, παραθέτουμε τα ονόματα που μας αναφέρθησαν, με την ελπίδα μερικοί φίλοι, κυρίως απ΄τα γύρω χωριά, να βρουν τους συγγενείς και φίλους τους.
Αντώνης Κύπαρης, Κόκος Ιωάννου(;), Λουκής Θεοδούλου,Τώνης Μαντοβάνης, Πήτερ Μαντοβάνης, Λωράν Μαντοβάνης, Παναής Χαραλάμπους (Κάπελος), Λόντος (Αραδίππου), Κουλέρμος (Λειβάδια), Κόκος (Λειβάδια), Μιχάλης Σιαλής Χ’Αντώνης, Γιάγκος Λοϊζου Χ’Αντώνης, Χρυσανθής, Πόντης, Κοτσιανής, Κόκος Αντώνη Μαντοβάνης, Αντωνάκης Μαντοβάνη, Μιχαήλ Νεοφύτου,Βασίλης Γεωργίου, Αντωνάκης Χ’Λοϊζου Μαγκλής.
Λούης Περεντός