ΘΟΔΩΡΗΣ ΧΑΤΖΗΠΑΡΣΟΣ (1887;-1947)
Η ιστορία αυτή είναι παρόμοια για πολλές προσφυγικές οικογένειες που κατέφθασαν στη Λάρνακα πριν εκατόν τόσα χρόνια. Κάθε οικογένεια Μικρασιατών έχει και μια τρομακτική ιστορία να αφηγηθεί από τα βάσανα που πέρασαν οι πρόγονοί τους που εκτοπίστησαν από την Τουρκία.
Το 1922 ο Θοδωρής Χατζηπαρσός, έμπορος και βιομήχανος ( από Καισάρεια Καππαδοκίας, με ρίζες όμως από την Πάρση, περιοχή κοντά στη Σμύρνη), παντρεμένος με την Μάρθα , μαζί με την οικογένειά του φόρτωσε από τα Άδανα σε ένα καϊκι τα υπάρχοντά της ( περσικά χαλιά, έπιπλα, ρούχα) και, έχοντας στα χέρια το λεσέ πασέ ( Laissez -Passer) των Γαλλικών Αρχών, αφού οι Χριστιανοί, Ρωμιοί και άλλοι, των περιοχών ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ και ΚΙΛΙΚΙΑΣ ήταν υπό την προστασίαν της τότε Γαλλικής Κυβέρνησης, κατέφθασε στο μοναδικό τότε λιμάνι της Λάρνακας. Το περιβόητο αυτό έγγραφο που έδιναν στους πρόσφυγες ήταν συνήθως μιας κατεύθυνσης, δηλαδή μόνο για να αφιχθούν κάπου, και το ανέφερε ρητώς «sans retour» ( χωρίς επιστροφή).
Ήταν προύχοντας στην Καισάρεια και μέλος στην Επιτροπή Γερόντων, σκοπός της οποίας ήταν να επιλύει προβλήματα των ρωμιών για να μη πηγαίνουν στον καδή. Στη φωτογραφία βλέπουμε την επιτροπή και τρίτο από αριστερά ιστάμενο τον Θοδωρή Χατζηπαρσό.
Η Αγγλική Διοίκηση της Κύπρου δεν αναγνώριζε το Γαλλικό έγγραφο και δυσκόλευε την αποβίβαση. Έτσι, τα υπάρχοντα της οικογένειας Χατζηπαρσός έμειναν στο καϊκι μέχρι να δώσει την άδεια γι’αποβίβαση η Αγγλική Διοίκηση.
Μετά από πολλές διαβουλεύσεις κι αφού μεσολάβησε κάποιος προύχοντας της πόλης, δόθηκε η οδηγία να αποβιβαστεί στην Κύπρο η οικογένεια.
Ο Θοδωρής , αφού τακτοποίησε την οικογένειά του σε ακίνητο με μεγάλο περβόλι, πήγε μόνος του στην Αμερική για να φροντίσει για τελική εγκατάσταση της οικογένειάς του. Έμεινε εκεί μέχρι το 1929. Εμπορευόταν το βαμβάκι, κέρδισε πολλά χρήματα, αλλά τα έχασε κατά τη διάρκεια της κρίσης ( στο μεγάλο κραχ). Η γυναίκα του η Μάρθα του έστειλε λεφτά από την Κύπρο για να επιστρέψει το 1929.
Με την επιστροφή στην Κύπρο δραστηριοποιήθηκε στο εμπόριο μέχρι το θάνατό του το 1947. Είχε τέσσερεις γιούς και μια κόρη την Ελισάβετ, η οποία έπεσε από το μπαλκόνι και σκοτώθηκε.
Τα παιδιά του ( Γιώργος, Αντώνης, Γιάννης και Κώστας) συνέχισαν τις εμπορικές δραστηριότητες σε διάφορους τομείς.
Οι ιστορίες των προσφύγων που έφταναν στην Κύπρο δεν είναι πάντα όμορφες. Ξέρουμε ότι αρκετοί πρόσφυγες αναγκάζονταν να πουλήσουν τα χρυσαφικά τους σε χαμηλές τιμές με σκοπό να εξασφαλίσουν υποφερτές συνθήκες διαβίωσης. Στα αρχεία της Ιεράς Μητρόπολης Κιτίου υπάρχουν λίστες με ονόματα προσφυγικών οικογενειών και το είδος της βοήθειας που τους παρείχε.
Ευχαριστώ τον Παρσών Παρσών για τις πληροφορίες.
ΛΟΥΗΣ ΠΕΡΕΝΤΟΣ
